مطالعه پاسخ رشدونمو و عملکرد گیاهان ریحان (ocimum basilicum l.) و شاهی(l lepidium sativum ( تحت کاربرد کود پلت شده

ریحان با نام علمی ocimum basilicum l. از خانواده نعناعیان و شاهی با نام علمیlepidium sativum l. از خانواده چلیپائیان، جزء مهم ترین سبزیجات برگی هستند که به دلیل ارزش بالای تغذیه ای امروزه جایگاه خاصی در رژیم های غذایی مخصوصاً در ایران دارند. تغذیه گیاه و در دسترس بودن عناصر غذایی از فاکتورهای مهم و موثر در عملکرد کمی و کیفی محصولات کشاورزی است، که در این بین مخصوصاً برای محصولات باغبانی نیتروژن یکی از مهم ترین عناصر غذایی می باشد. استفاده از کودهای نیتروژنی و عمدتاً اوره برای بهبود تولید گیاهان زراعی و باغی در جهان بسیار وسیع است. با توجه به حلالیت بالای کودهای نیتروژنه از جمله اوره و توانایی کم خاک در نگهداری این عنصر غذایی، آن اغلب آبشویی شده و راندمان مصرف کود به شدت کاهش می یابد. این وضعیت همواره منجر به انواع آلودگی های زیست محیطی می گردد که تهدیدی جدی برای اکوسیستم و حیات می باشد. لذا در این تحقیق برای بهبود وضعیت و راندمان کودهای اوره، از کود اوره بصورت پلت شده استفاده شد و پاسخ رشدونمو دو گیاه ریحان و شاهی تحت کاربرد این نوع کود به صورت گلدانی و گلخانه ای مورد مطالعه قرار گرفت. تیمارها در این آزمایش شامل غلظت نیتروژن (اوره درصد وزنی) در دو سطح (35 و 50 % وزن پلت)، میزان فشردگی پلت در دو سطح کم (700-600 کیلوگرم بر متر مکعب) و زیاد (1000-900 کیلوگرم بر متر مکعب) همراه با تیمار بدون کاربرد کود (شاهد) و تیمار کود شیمیایی اوره در 4 تکرار بود. نتایج این تحقیق نشان داد که اثر تیمارها در گیاه شاهی برای ارتفاع گیاه در اواسط و پایان فصل رشد، طول و عرض برگ، تعداد برگ و تعداد گیاهان گلدار، وزن خشک گیاهان، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، پ هاش و درصد نیتروژن گیاه از نظر آماری در سطح 1% معنی دار می باشند. همچنین در گیاه ریحان ارتفاع گیاهان در زمان برداشت، وزن تر و خشک گیاهان، عملکرد، مواد جامد محلول، اسیدیته قابل تیتراسیون، ویتامین ث و پ هاش عصاره برگی، درصد نیتروژن گیاهان، درصد وزنی اسانس، تعداد گیاهان در هر گلدان و طول میانگره در سطح 1% معنی دار بودند. همچنین نتایج نشان داد که در گیاه شاهی فاکتور وزن تر و در گیاه ریحان فاکتورهای ارتفاع گیاهان در اواسط فصل رشد، طول و عرض برگ در سطح 5% تفاوت معنی داری بین تیمارها نشان می دهد. در هر دو گیاه ریحان و شاهی اثر تیمارهای کود پلت بر شاخص کلروفیل برگ تاثیر معنی داری نداشت. همچنین در گیاه ریحان تیمارها بر تعداد شاخه گل دهنده، قطر ساقه، متوسط وزن تر یک گیاه و عملکرد اسانس تاثیر معنی داری نداشتند. بطور کلی در این تحقیق بهترین عملکرد را پلت های با فشردگی کم داشته و بهترین تیمار استفاده شده، پلت دارای فشردگی کم و 35% وزنی اوره بود. در بین دو گیاه پاسخ گیاه شاهی نسبت به ریحان به کاربرد سطوح مختلف کود پلت بهتر بود. به هر حال در گیاه ریحان گیاهان شاهد رشد ونمو و عملکرد بهتری از تیمارهای کودی مخصوصاً تیمارهای کود پلت داشتند. و در بین تیمارهای پلت تیمار دارای فشردگی کم و 35% وزنی اوره بهتر از بقیه تیمارها بود. لذا در این تحقیق گیاه شاهی یک گیاه مناسب و ریحان گیاهی نسبتاً حساس به کاربرد اوره به صورت پلت بود.